تشدید رقابت چین با آمریکا برای گسترش نفوذ در جنوب شرق آسیا

به گزارش ایسنا، روزنامه انگلیسی زبان «ساوت چاینا مورنینگ پست» تحلیل می کند همچنان که چین به دنبال برقراری روابط نظامی هر چه نزدیک تری با همسایگانش در حوزه جنوب شرق آسیا است وارد رقابتی با آمریکا در این منطقه بر سر «انعقاد شراکت ها» شده است.

این رقابت بین آمریکا و چین در ضمن بالا گرفتن تنش ها در حوزه تنگه تایوان و دریای چین جنوبی به راه افتاده است. اخیرا گزارش های مکرری از تصادمات و برخوردها بین نیروهای گارد ساحلی چین و فیلیپین در دریای چین جنوبی و در نزدیکی مجموعه ای از جزایر مورد مناقشه در این دریا منتشر شده است.

چین در حوزه جنوب شرق آسیا به طور سنتی روابط نظامی عمیق تری را با کامبوج و لائوس داشته اما پکن در سال جاری به سراغ تعمیق روابطش با کشورهایی نظیر اندونزی، سنگاپور و تیمور شرقی رفته است.

«سونگ ژونگپینگ»، یک مفسر نظامی و مربی سابق ارتش آزادیبخش خلق چین اظهار کرد پکن برقراری اعتماد سیاسی با اعضای سازمان آ.سه.آن (اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا) را برای خود ضروری تلقی می کند.

او خاطرنشان کرد آمریکا نیز در حال برگزاری رزمایش های مشترک بیشتر در دریای چین جنوبی با هدف تحریک «مناقشات جزیره ای و چین» بوده و «در راستای کُند ساختن توسعه چین کشورهای منطقه را ترغیب به ورود به تقابلات می کند.»

چین پیشتر مکررا واشنگتن را به جسور کردن فیلیپین که با آن پیمان امنیتی دارد، متهم کرده است تا با انجام ماموریت های آذوقه رسانی به پست های دیده بانی نیروی دریایی فیلیپین در چند حوزه مورد مناقشه شامل سدهای ساحلی «توماس دوم» و اخیرا نیز «سابینا» وارد تقابل با پکن شود.

برخورد کشتی های گارد ساحلی چین و فیلیپین در ژوئن 2024 در دریای چین جنوبی

متقابلا ارتش چین نیز گشت های خود را در دریای چین جنوبی به ویژه در پاسخ به رزمایش ها و فعالیت های نظامی که اخیرا از سوی ایالات متحده و متحدانش در این دریا برگزار شد تشدید کرده است. چین نسبت به بخش عمده ای از دریای غنی از منابع چین جنوبی ادعای ارضی دارد اما چند کشور دیگر این حوزه شامل فیلیپین، ویتنام، مالزی و برونئی نیز ادعاهای ارضی معارض با ادعاهای چین در این دریا دارند.

واشنگتن طی رقابت بر سر گسترش نفوذ با چین همچنین برای تقویت همکاری های نظامی خود با متحدانش در حوزه هند-اقیانوسیه نظیر مانیل و توکیو تلاش کرده است.

در ماه های ژوئن و ژوئیه شش کشور عضو آ.سه.آن در رزمایش دو سال یک بار سازماندهی شده از سوی آمریکا موسوم به «لبه اقیانوس آرام» شرکت کردند اما برگزار کنندگان این رزمایش مدعی شدند چین به دلیل «اکراهش در پایبندی به استانداردها، قوانین یا هنجاری های بین المللی» کنار گذاشته شده است.

«چد اسبراجیا» ، یک پژوهشگر انستیتوی تحلیل های دفاعی و معاون دستیار سابق امور چین وزیر دفاع آمریکا گفت جو فعلی منطقه تحت الشعاع رقابت بین 2 ابر قدرت تعریف می شود.

او بیان داشت: «رقابت آنها بر سر برقراری شراکت ها و ائتلاف ها است و این رقابت تشدید و زشت خواهد شد.»

روزنامه «ساوت چاینا مورنینگ پست» تحلیل می کند چین به موجب رزمایش های مشترکش با کشورهای آ.سه.آن 2 هدف عمده شامل ارسال سیگنال های سیاسی و همچنین ارائه پشتیبانی امنیتی از کشورهای کمتر توسعه یافته را دنبال می کند. چین همچنین با تایلند که با آمریکا پیمان امنیتی دارد نیز رزمایش سالانه «فالکون استرایک» را برگزار می کند؛ رزمایشی که امسال بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت چون در آن برخی تجهیزات رزمی نادر به کار گرفته شدند.

سربازان چینی شرکت کننده در رزمایش دریایی مشترک با تایلند

بر اساس داده های که از سوی انستیتوی بین المللی پژوهش صلح استکهلم (سیپری) استخراج و تحلیل شده، چین از 2019 تا 2023 بزرگترین صادر کننده تسلیحات به تایلند بوده است. این در حالی است که تایلند از 2014 تا 2018 تنها 18 درصد از تسلیحاتش را از چین وارد کرده بود.

به گفته «کالین کوه»، کارشناس ارشد مدرسه مطالعات بین الملل راجاراتنام در سنگاپور، چین در ضمن تلاش برای گسترش نفوذ اقتصادی خود در منطقه امیدوار است «کشورهای جنوب شرق آسیا را وادار کند که منافع پکن را در دریای چین جنوبی و تایوان در نظر بگیرند.»

او گفت که از جمله منافع مد نظر چین به ویژه در ارتباط با آبراه های کلیدی، این است که آیا آنها «به نیروهای آمریکایی یا متحدانش دسترسی هایی به پایگاه ها یا پشتیبانی های لجستیک و همینطور حقوق پرواز از حریم هوایی ارائه می کنند یا خیر.»

چین شراکت های امنیتی با کشورهای حوزه دریای چین جنوبی را عمدتا بر اساس اصل عدم ائتلاف کردن به پیش برده که به موجب آن دسترسی به پایگاه های نظامی به دست نمی آورد اما طبق گزارشهای اخیر چین یک «دسترسی انحصاری» به پایگاه دریایی «ریم» کامبوج که پکن بودجه اش را تامین می کند به دست آورده است.

از جمله دیگر تعاملات نظامی اخیر چین در منطقه رزمایش مشترک با ارتش سنگاپور در اوایل ماه جاری میلادی است. این رزمایش برای نخستین بار بود که 2 سال پشت هم برگزار شد و انتظار می رود که بین 2 کشور نهادینه شود.

رزمایش مشترک چین و سنگاپور در سپتامبر 2024

چین همچنین به سراغ گسترش شراکت امنیتی خود با جزیره کوچک و توسعه نیافته تیمور شرقی که هم اکنون وضعیت ناظر را در آ.سه.آن دارد رفته است.

تنها منطقه ای در جهان که تعداد رزمایش های نظامی مشترک چین هم اکنون به سطوح قبل از همه گیری کووید-19 بازگشته، جنوب شرق آسیا است. نهاد موسوم به «کالج جنگ نیروی دریایی آمریکا» گزارش داد که چین سال گذشته میلادی در این حوزه 14 مورد از این رزمایش ها را برگزار کرد.

آمارها نشان می دهند که در سال 2019 تعداد 13 رزمایش مشترک بین ارتش آزادیبخش خلق چین و ارتش های کشورهای جنوب شرق آسیا برگزار شد.

در حقیقت سال گذشته میلادی نیز اکثریت رزمایش های نظامی مشترک چین، با همسایگانش در جنوب شرق آسیا بود و سپس این کشور پنج رزمایش را با روسیه و در ادامه نیز سه رزمایش را با کشورهای غرب آسیا برگزار کرد.

همچنین تردد ادوات نیروی دریایی چین در بنادر جنوب شرق آسیا نیز طبق گزارشها به سطوح قبل از همه گیری کووید-19 بازگشته اند.

«هوانگ چین هائو»، استادیار دانشگاه ملی سنگاپور گفت: «شاید تعداد تعاملات نظامی چین همچون رزمایش های نظامی افزایش نشان داده باشند اما ما هنوز شاهد افزایش سطح پیچیدگی این رزمایش ها نبوده ایم.»

او اضافه کرد: «اما نباید فرض کنیم که این پیچیدگی نیز قرار نیست افزایش یابد. باید منتظر باشیم و ببینیم که چطور چین و همتایان منطقه ای آن تصمیم به گسترش سطح همکاری های نظامی خود خواهند گرفت.»

«ژائو ویهوا»، مدیر مرکز «روابط چین با کشورهای همسایه» در دانشگاه فودان شانگهای چین اظهار کرد: «ما شاهد این روند کلی بوده ایم که همکاری های امنیتی میان چین و کشورهای همسایه آن رو به تقویت است. به احتمال زیاد همکاری ها و رزمایش های مشترک بین چین و همسایگانش همچون رزمایش اخیر با سنگاپور هر چه منظم تر و قاعده مندتر خواهند شد.»

انتهای پیام